Czytniki do e-dowodu: wszystko co warto wiedzieć

Od marca 2019 Polacy, którzy składają wnioski o nowy dowód osobisty, dostają e-dowód (eID), czyli dokument tożsamości z wbudowaną warstwą elektroniczną (chipem). Nowy dowód jest odpowiedzią na zmieniający się świat, w którym coraz więcej spraw możemy zrealizować cyfrowo. W poniższym artykule wyjaśniamy:

Czym jest dowód osobisty z warstwą elektroniczną?
Jak działa e-dowód?
Jak przebiega korzystanie z czytnika do e-dowodów?

Co to jest e-dowód?

E-dowód (eID) to inaczej dowód osobisty z warstwą elektroniczną. W Polsce po kilku latach przygotowań projekt jego wprowadzenia został zrealizowany przez Ministerstwo Cyfryzacji oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Jak wygląda e-dowód? Z zewnątrz dokument przypomina wcześniejszą, tradycyjną wersję, a więc wykonany jest z karty poliwęglanowej o wymiarach 85,60 × 53,98 mm. Takie karty plastikowe zawierają najważniejsze informacje o właścicielu dowodu (m.in. imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, imiona rodziców), a także datę wydania dokumentu, termin jego ważności czy informację o organie wydającym.

E-dowód osobisty został dodatkowo uzupełniony o sześciocyfrowy numer dostępowy CAN, zapisany na awersie (pierwszej stronie dowodu) oraz w kodzie kreskowym na rewersie. Numer ten umożliwia korzystanie z elektronicznych funkcji dokumentu, a dodatkowo chroni przed odczytaniem zakodowanych w nim danych przez osoby niepowołane. Kolejną znaczącą różnicą jest znajdujący się wewnątrz, niewidoczny chip, w którego pamięci przechowywane są m.in. dane identyfikacyjne, w tym zdjęcie biometryczne.

Z elektronicznych dowodów osobistych korzystają obywatele kilkudziesięciu państw na całym świecie, m.in. Niemcy, Szwajcarzy, Chorwaci, Duńczycy czy Urugwajczycy. W Polsce jest to rozwiązanie stosunkowo nowe – dokumenty w tej wersji wydawane są od czwartego marca 2019 roku.

Jak działa elektroniczny dowód osobisty?

Dowód osobisty z warstwą elektroniczną spełnia te same funkcje, co ten bez wbudowanego chipa – potwierdza tożsamość jego właściciela oraz posiadane obywatelstwo. Dokument jest obowiązkowy dla każdej osoby, która ukończyła 18. rok życia. Istnieje także możliwość otrzymania go przed osiągnięciem pełnoletniości. Oprócz tego e-dowód osobisty pozwala:

podróżować bez paszportu do państw, które zezwalają na przekroczenie granicy na podstawie tego dokumentu (m.in. Albania, Czarnogóra, kraje ze strefy Schengen),na komunikację z administracją publiczną oraz innymi podmiotami,
potwierdzać obecności,korzystać z automatycznych bramek granicznych na lotniskach,sygnować dokumenty oraz wnioski za pomocą podpisu elektronicznego, na bezpieczne logowanie się do portali administracji publicznej (np. ePUAP, obywatel.gov.pl czy biznes.gov.pl) przy użyciu profilu zaufanego.

Chip umieszczony wewnątrz karty jest bezstykowy, a więc jego odczytanie możliwe jest za pomocą czytnika do e-dowodu, na którym wystarczy położyć dokument. Korzystanie z rozwiązań elektronicznych zostało odpowiednio zabezpieczone – każdy obywatel posiada wspomniany już indywidualny numer CAN na dowodzie. Co więcej, użycie podpisu elektronicznego czy certyfikatu uwierzytelnienia oraz identyfikacji możliwe jest wyłącznie po podaniu kodu PIN 1 bądź PIN 2, nadawanych samodzielnie przez właściciela dokumentu podczas jego odbierania (kodów nie należy przekazywać osobom trzecim).Aby elektroniczny dowód osobisty nie został sfałszowany, zabezpieczono go m.in. przy użyciu mikrotekstów pozytywowych, przejść kolorystycznych oraz linii giloszowych widocznych w promieniowaniu UV. "Zależy nam, by ani obywatele, ani urzędnicy nie odczuli żadnych komplikacji związanych ze wdrożeniem e-Dowodu" – przyznał Marek Zagórski, minister cyfryzacji w latach 2019-2020.

Jak założyć e-dowód?

Warto zaznaczyć, że osoby, które posiadają tradycyjny, wciąż ważny dowód osobisty, nie muszą decydować się na jego wymianę na e-dowód. Ministerstwo Cyfryzacji zapowiedziało stopniowy proces wydawania dokumentów w nowej wersji, który potrwa do 2028 roku.Warstwa elektroniczna w dowodzie znajduje się we wszystkich dokumentach wydawanych od 4 marca 2019. Mogą się o nie ubiegać m.in. osoby, które:

w ciągu najbliższych 30 dni ukończą 18. rok życia,
chcą wymienić tradycyjny dokument na elektroniczny,
są rodzicem, opiekunem bądź kuratorem osoby niepełnoletniej lub częściowo/całkowicie ubezwłasnowolnionej.

Dowód osobisty z warstwą elektroniczną zostaje bezpłatnie wydany po złożeniu odpowiedniego wniosku w dowolnie wybranym Urzędzie Gminy (także poza miejscem zameldowania). We wniosku można zaznaczyć, czy decydujesz się na podpis elektroniczny dowodem osobistym. Szczegółowe informacje podane są w oficjalnym Serwisie Rzeczpospolitej Polskiej.
Oczekiwanie na dokument wynosi standardowo do 30 dni, a jego odbiór możliwy jest w Urzędzie Gminy, w którym został złożony wniosek. Podczas odbierania e-dowodu istnieje możliwość ustawienia czterocyfrowego kodu do logowania PIN 1 oraz sześciocyfrowego kodu do podpisu elektronicznego PIN 2.

Dowód osobisty elektroniczny jest ważny przez 10 lat.

Jak aktywować e-dowód?

Aby warstwa elektroniczna w dowodzie spełniała swoje funkcje, należy ją aktywować. W tym celu należy posiadać smartfon z anteną NFC oraz pobrać dedykowaną, rządową aplikację eDO App, dostępną zarówno dla właścicieli telefonów z systemem Android, jak i IOS. Do uruchomienia aplikacji nie potrzeba podawać żadnych danych.Po jej włączeniu należy zeskanować ze strony login.e-dowod.gov.pl kod QR lub przepisać numer, który znajduje się pod kodem. Następnie pojawią się szczegóły wykonywanej operacji. Jeśli wyświetlane informacje są zgodne z prawdą, należy je potwierdzić. Następnie należy wpisać numer CAN dowodu, przyłożyć dokument do telefonu oraz wpisać ustalony podczas odbioru kod PIN 1.

Drugą z możliwości jest posiadanie dedykowanego czytnika do e-dowodów, zgodnego z wymogami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, np. cyberJack Strandard.

Czytniki do e-dowodów

Jak przebiega korzystanie z czytnika do e-dowodów? Odbywa się to w takiej samej formie, jak w przypadku operacji dokonywanych kartą płatniczą lub wpłacania pieniędzy w bankomacie (e-dowody nie są jednak podpięte do konta bankowego).Informacje, które zakodowane są w chipie, są odszyfrowywane przez czytnik i przesyłane do danej instytucji. W taki sposób e-dowody m.in. zastępują odręczny podpis lub uwierzytelniają operacje.

Jakie jest zastosowanie czytników do e-dowodów?

Czytniki do dowodów z warstwą elektroniczną mogą być wykorzystywane w wielu sektorach publicznych oraz prywatnych. Najczęściej spotkać je można m.in. w:

Organizacjach rządowych. Czytniki do e-dowodów wykorzystywane są przez rządy i agencje administracji publicznej do sprawdzenia tożsamości obywateli.
Kontrola graniczna. Czytniki wykorzystywane są w niektórych krajach na punktach kontroli granicznej. Usprawniają i przyspieszają precyzyjne sprawdzenie dokumentu i potwierdzenie tożsamości podróżującego.
Sektor finansowy. Banki i instytucje finansowe mogą wykorzystywać czytniki do weryfikacji tożsamości klientów podczas procesu zakładania konta lub realizacji transakcji. Pozwala to na zapewnienie bezpieczeństwa i uniknięcia oszustw związanych z fałszywymi dokumentami tożsamości.
Sektory komercyjne i usługowe. Czytniki do e-dowodów przydają się także w hotelach, szpitalach lub punktach wynajmu samochodów. Innymi słowy – wszędzie tam, gdzie konieczne jest potwierdzenie tożsamości klienta.
Kontrola dostępu. Urządzenia znajdują wykorzystanie także w systemach kontroli dostępu do budynków lub pomieszczeń.

Czytniki do e-dowodów w naszym sklepie

Aby móc korzystać z elektronicznych funkcji e-dowodu (np. logowanie się do serwisu obywatel.gov.pl) należy posiadać czytnik do e-dowodu oraz zainstalować oprogramowanie do obsługi nowych dowodów osobistych.W ofercie UNICARD posiadamy aktualnie trzy modele czytnika do e-dowodów z PINPADem w pełni spersonalizowane na rynek polski, przygotowane do obsługi polskiego dowodu osobistego z warstwą elektroniczną. Czytniki te spełniają wszystkie wymogi specyfikacji opracowanej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Zobacz specyfikację wymagań technicznych dla czytnika kart z PINPADem do posługiwania się e-Dowodem.

Zobacz specyfikację wymagań technicznych dla czytnika, który obsługuje karty plastikowe bez PINPAD-u do zastosowania w środowisku zaufanym.